Pełny tekst

Ewa Dutkiewicz

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA AUTOIMMUNOLOGICZNYCH CHORÓB WĄTROBY W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W LATACH 2000-2009

EPIDEMIOLOGICAL SITUATION OF AUTOIMMUNOLOGIC LIVER DISEASES IN THE ŚWIĘTOKRZYSKIE VOIVODSHIP IN THE YEARS 2000-2009

STRESZCZENIE
U podłoża chorób autoimmunologicznych leży brak zdolności do odróżniania własnych tkanek od obcych przez układ odpornościowy, skutkujący przewlekłym niszczeniem i eliminowaniem elementów własnych tkanek. Cel pracy: Ocena częstości występowania chorób z autoagresji wątroby w populacji dorosłych chorych zamieszkujących region świętokrzyski. Materiał: Analiza danych demograficznych chorych z rozpoznanym autoimmunologicznym zapaleniem wątroby (AZW), pierwotną żółciową marskością wątroby (PŻMW) oraz pierwotnym stwardniającym zapaleniem wątroby (PSC) hospitalizowanych i leczonych ambulatoryjnie w latach 2000-2009. Metody: Wykorzystano badania epidemiologiczne, określono wskaźniki oceny stanu zdrowia jak zapadalność, chorobowość. Wyniki: Badaniem objęto 109 chorych. W grupie chorych z AZW średnia wieku wynosiła 50 lat, kobiety stanowiły 85% przypadków.

W grupie PŻMW średnia wieku była wyższa o 10 lat, a kobiety stanowiły 90% wśród badanych. Natomiast u chorych z PSC średnia wieku wynosiła 33 lata i w 100% byli to mężczyźni. Zaobserwowano, że chorzy z PŻMW są mieszkańcami głównie małych miejscowości gminnych (55%), chorzy zaś z AZW i PSC częściej mieszkają w mieście wojewódzkim (63%). Obliczono zapadalność i chorobowość - zapadalność w 2009 roku wynosiła odpowiednio dla AZW i PŻMW 0,06/100 000, a chorobowość 0,46/100 000. Wnioski: Choroba autoimmunologiczna wątroby występuje częściej u kobiet. Brakuje istotnych różnic statystycznych uwzględniających miejsce zamieszkania chorych. Zapadalność na AZW i PŻMW wykazała porównywalną wielkość w badanych grupach i wynosiła 0,06/100 000, chorobowość zaś - 0,46/100 000. 
Słowa Kluczowe: AZW, PŻMW, PSC, zapadalność, chorobowość.

SUMMARY
Lack of the ability to differentiate between own and alien tissues by the immune system, which results in prolonged destruction and elimination of the parts of own tissues, underlies the auto-immunologic diseases. The aim of the paper: Assessment of the frequency of autoimmunity liver diseases occurrence in the adult population of patients living in the Świętokrzyski region. Material: Analysis of demographic data concerning patients with diagnosed auto-immunologic hepatitis (AZW), primary biliary cirrhosis (PŻMW) as well as primary sclerosing hepatitis (PSC) hospitalized and ambulatory treated in the years 2000-2009. Methods: Epidemiologic research was used, indicators to assess health condition such as incidence and morbidity rate were set. Results: Research covered 109 patients. In the group of patients with AZW the average age was 50 years, women constituted 85% of cases. In the group with PŻMW the average age was 10 years higher and women accounted for 90% of studied cases, whereas in patients with PSC the average age was 33 years and in 100% they were men. It was observed that patients with PŻMW are mostly the inhabitants of small district towns (55%), while patients with AZW and PSC more often live in the provincial town (63%). Incidence and morbidity rate were calculated and in 2009 they were subsequently for AZW and PŻMW 0,06/100 000 and morbidity rate 0,46/100 000. Conclusions: Auto-immunologic liver disease occurs more frequently in women, there are no significant statistical differences concerning patients place of living, incidence of AZW and PŻMW turned out to be comparable within the studied groups and amounted to 0,06/100 000, morbidity rate was 0,46/ 100 000. 
Key words: AZW, PŻMW, PSC, incidence, morbidity rate.