Andrzej Malarewicz, Michał Sola

Pełny tekst

STRESZCZENIE
W 1971 roku profesorowie Ireneusz Roszkowski i Stefan Soszka, oceniając aktualny stan medycyny polskiej stwierdzili, że w okresie 25 lat po II wojnie światowej nastąpił, w porównaniu z wczesnymi latami powojennymi, bujny rozwój położnictwa i ginekologii charakteryzujący się przede wszystkim znacznym obniżeniem wskaźników umieralności okołoporodowej matek, płodów i noworodków. Droga do tych osiągnięć nie była łatwa. Przykładem może być tworząca się od 1953 roku białostocka szkoła położniczo-ginekologiczna, której głównym zadaniem, wymagającym jak najszybszego zrealizowania, było zwalczanie poronień kryminalnych, tzw. babkarstwa i zakażeń połogowych.

Na podstawie wspomnień kilku lekarzy praktykujących w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku na ziemiach wschodnich przedstawiono związane z położnictwem problemy lecznicze oraz zabobony i przekonania, pochodzące jeszcze ze średniowiecza, związane z leczeniem panujące niekiedy wśród ówczesnego społeczeństwa. Poważnym problemem w owych czasach była działalność "babek" uważanych powszechnie za specjalistki w odbieraniu porodów i wyspecjalizowanych w przerywaniu ciąży. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu i działalności Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wspomniane osoby szybko straciły na znaczeniu, ale jeszcze w końcu lat sześćdziesiątych XX w. zdarzały się pojedyncze przypadki zabobonów i zwyczajów utrudniające prowadzenie działalności położniczej. Autorzy przytaczając niektóre przykłady takich utrudnień, opierają się zarówno na dostępnych pamiętnikach lekarzy, jak i doświadczeniach własnych. Przytoczone przykłady są ilustracją problemów z jakimi długo po II wojnie światowej borykało się położnictwo w Polsce. Pokazują dlaczego m.in. twórca białostockiej szkoły położniczo-ginekologicznej, prof. Stefan Soszka, obejmując na początku lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia placówkę naukową na wschodzie Polski, zabrał się przede wszystkim do zwalczania zabobonów, "babkarstwa" i zakażeń położniczych. W świetle historycznych danych nie dziwi fakt, że nadrzędnym celem nowoczesnego położnictwa, dobrze pamiętającego swoją historię, jest profilaktyka i troska o prawidłowy rozwój ciąży i szczęśliwe jej zakończenie.