W krajach, w których występują zróżnicowania warunków środowiskowych, obserwuje się zróżnicowanie poziomu rozwoju i dojrzewania uczniów. Uwidaczniają się one najwyraźniej przy podziale na środowisko wiejskie i miejskie. Celem opracowania jest ocena różnic w rozwoju somatycznym dziewcząt i chłopców w okresie dojrzewania, z odmiennych środowisk społeczno-demograficznych (miasto - wieś) w regionie świętokrzyskim. Badania przeprowadzono w grupie 84 uczniów dobranych losowo ze szkół gimnazjalnych w obu środowiskach. Ocenę rozwoju fizycznego dokonano na podstawie wysokości i masy ciała oraz obwodu klatki piersiowej. Otrzymane wyniki pozwoliły na wyciągnięcie następujących wniosków: w regionie świętokrzyskim nadal utrzymują się różnice środowiskowe w rozwoju cech somatycznych u młodzieży w okresie dojrzewania. W badanych grupach silniej zróżnicowana jest wysokość ciała niż masa i obwód klatki piersiowej, a spośród czynników społecznych najwyraźniej różnicuje wykształcenie rodziców. Stale zmieniająca się sytuacja społeczno-ekonomiczna w kraju potwierdza konieczność prowadzenia ciągłych badań, pozwalających monitorować rozwój uczniów żyjących w odmiennych środowiskach.

In the counties, where various environmental conditions exist, a different developmental and maturity level of the students is observed. The differences are significant when discussing urban and rural environments. The aim of the present work is to evaluate the differences in somatic development of boys and girls during puberty from various social-demographic environments (city-country) from the Świętokrzyskie region. The research was carried out in the group of 84 randomly selected students from junior high schools from both environments. A physical development assessment was done on the basis of height and body mass and chest circumference measurements. The research results allow to draw the following conclusions: in the Świętokrzyskie region huge differences in somatic traits development during puberty in the youth still exist. In the examined groups more differences between height were observed than body mass and chest circumference and parents' education was the most significant social factor. A constantly changing socio-economic situation in the country confirms the necessity to carry out continuous research to monitor students development living in various environments.