| LĘK I DEPRESJA JAKO EMOCJONALNE UWARUNKOWANIA MOŻLIWOŚCI FUNKCJONALNYCH KOBIET PO RADYKALNYM LECZENIU RAKA PIERSI |
|
|
Renata Stępień, Irena Wrońska Cel pracy. Celem pracy była ocena poziomu lęku i depresji u kobiet po radykalnym leczeniu chirurgicznym raka piersi w kontekście wybranych zmiennych stanu funkcjonalnego ujętych w pięciu dziedzinach: stan fizyczny, stan emocjonalny, życie rodzinne i towarzyskie, funkcjonowanie w życiu codziennym oraz obszarze specyficznych dolegliwości związanych z leczeniem raka piersi. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 217 pacjentek po radykalnym leczeniu chirurgicznym raka piersi, a grupę kontrolną 100 kobiet zdrowych. Do badań wykorzystano skalę The Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) w opracowaniu A. S. Zigmonda i R. P. Snaitha oraz Functional Assessment Therapy Scale - Breast (FACT-B) w opracowaniu D. F. Cella. Wyniki: W grupie badanych pacjentek średnia wartość lęku wyniosła 9,58 pkt, a w grupie kontrolnej 7,36. Poziom depresji w grupie kobiet po mastektomii wynosił średnio 6,03 punktu, a w grupie kontrolnej 4,95. Mediana w skali FACT-B w grupie badanej wynosiła 87 pkt, a kontrolnej 96. Zarówno w grupie kobiet po amputacji piersi (rs=-0,69, p<0,0001; rs=-0,74, p<0,0001), jak i kontrolnej (rs=-0,46,p<0,0001 rs=-0,55, p<0,0001) wykazano ujemne korelacje pomiędzy poziomem lęku i depresji a wartościami wskaźników ujmujących stan funkcjonalny w skali FACT-B. Wnioski: Wraz ze wzrostem natężenia badanych emocji negatywnych następowało pogorszenie stanu funkcjonalnego zarówno w grupie badanej, jak i kontrolnej. W grupie kobiet po mastektomii zależność między poziomem lęku i depresją a stanem fizycznym oraz życiem rodzinnym i towarzyskim była jednak silniejsza niż w grupie kobiet zdrowych.Słowa kluczowe: lęk, depresja, stan funkcjonalny, mastektomia.
Aim: The aim of the research was the assessment of anxiety and depression level in women after radical surgical treatment for breast cancer taking into consideration the impact of functional state in five sub-scales: physical condition, emotional state, family and social life, everyday life functioning and closely connected with treatment for breast cancer. Material and methods. The tested group (n=217) consisted of patients after radical surgical treatment for breast cancer. The control group consisted of 100 healthy women. The basic instruments of measurement were: Hospital Anxiety and Depression Scale - HADS (authors A.S. Zigmond and R.P. Snaith) and Functional Assessment Therapy Scale-Breast - FACT-B by D. F. Cella. Results: The level of anxiety in the patients was 9.58 point, and the control group 7.36. The level of depression of the tested group was 6,03 point, and the control group 4.95. The median of FACT-B scale in the patients was 87 point, and the control group 96. The intensity of anxiety and depression formed negative and statistically significant relation between functioning in FACT-B scale, both in the group of women after mastectomy (rs=-0.69, p<0.0001; rs=-0.74, p<0.0001) and control group (rs=-0.46, p<0.0001; rs=-0.55, p<0.0001). Conclusions. The intensity of anxiety and depression formed negative and statistically significant relation between functioning in all its dimensions, both in a group of patients and control group. However, in a group of women after mastectomy the relationship between anxiety and depression and functional state as well as family and social life was stronger than in a group of healthy women.
|