Pełny tekst

Anna Lesňáková, Helena Kadučáková

One of the most contagious diseases is influenza. It can affect everybody, without reference to age or race. As a matter of fact, there is no other acute respiratory disease which spreads as fast and extensively as influenza in human population. In the history of influenza we can find not only epidemic occurrences, but also big malignant pandemics. Antigenic drift is caused by very small point mutations. The result of such a change is a new variant of a virus which only slightly differs from the variant circulating in population from the previous year and it is the cause of epidemic occurrences. A pandemic spread of influenza virus is caused by a change of one or both surface antigens. Such a fundamental change is characterized as an antigenic shift and it is considered a specialty of type A influenza virus.

Proved by experience South?East Asia might be considered as an endemic area of the occurrence of animal, mainly avian influenza strains, which induced repeated infections also in humans with a high mortality rate as a consequence. Each case of an influenza A (H5N1) virus transmission to humans is a reason to worry, because anytime the virus can adapt to inter?human transmission. Since 2003 the spread of avian influenza in South?East Asia induced by influenza A (H5N1) virus has been the reason to worry because a new subtype of influenza virus can appear and this can initiate spread of disorders in humans and cause a pandemic. Currently, influenza can be a big risk causing serious disorders mainly in older people and chronically ill patients. An important attention of an ambulatory practice is necessary to put in especially to either primary or secondary influenza complications. It is appropriate to send a patient to a bed facility as soon as possible when primary complications appear. At secondary bacterial complications a patient should be given antibiotics or be hospitalized after the evaluation of a risky state of the patient. When talking about a therapy of influenza a symptomatic treatment is on the first place. In some cases, mainly among risk patients administration of antiviral agents could be useful. Broader use of antiviral agents is limited by their price and accessibility of individual medications. The most important precaution of influenza prevention is vaccination. Prophylactic application of antiviral agents is limited to rare cases; however, such treatment can become very important during a pandemic.
Key words: influenza, avian influenza, clinical manifestations and symptoms, antiviral treatment, vaccination.

Jedną z najbardziej zaraźliwych chorób jest grypa. Może ona dotknąć każdego, bez względu na wiek i rasę. Prawdę mówiąc, nie ma żadnej innej choroby, która rozprzestrzenia się tak rozlegle jak grypa w populacji ludzkiej. W historii występowania grypy możemy odnaleźć nie tylko zjawiska epidemii, lecz również duże, złośliwe pandemie. Tendencja antygenowa jest spowodowana poprzez bardzo małe mutacje genowe. Wynikiem takiej zmiany jest nowa odmiana wirusa, która zaledwie w niewielki sposób różni się od odmiennego wirusa krążącego w populacji od ostatniego roku i jest przyczyną występowania epidemii. Pandemiczne rozprzestrzenianie się wirusa grypy jest spowodowane przez zmianę jednej bądź obu powierzchni antygenów. Tak fundamentalna zmiana jest scharakteryzowana jako antygenowe przesunięcie i jest uważana za specjalność wirusa grypy typu A. Dowodem jest wystąpienie ptasiej grypy w południowo?wschodniej Azji, które wywołało powtórzone infekcje także u ludzi z dużym odsetkiem umieralności. W każdym przypadku grypy A (H5N1) przenoszenie wirusa na ludzi jest powodem do niepokoju, ponieważ w każdej chwili wirus może zaadaptować się do przenoszenia między ludźmi. Od 2003 roku rozprzestrzenianie się ptasiej grypy w południowo?wschodniej Azji wywołane przez wirus A (H5N1) jest powodem do obaw, ponieważ może się pojawić nowy podtyp wirusa grypy, a to z kolei może zainicjować rozprzestrzenianie się dolegliwości u ludzi i spowodować pandemię. Obecnie grypa może powodować poważne dolegliwości głównie u starszych oraz przewlekle chorych ludzi. Należy zwrócić szczególną uwagę zarówno w początkowych, jak i zaawansowanych powikłaniach grypowych. Właściwe jest, by przy pierwszych powikłaniach grypy jak najszybciej zastosować leżenie w łóżku. W przypadku zaawansowanych powikłań bakteryjnych pacjent powinien przyjąć antybiotyki lub być hospitalizowany po odpowiedniej ocenie stanu zdrowia. Pierwsze miejsce powinno zajmować leczenie objawowe. W niektórych przypadkach podawanie środków przeciwwirusowych, głównie pacjentom z ryzykiem, byłoby pożyteczne. Szersze użycie środków przeciwwirusowych przy indywidualnym leczeniu jest ograniczone przez ich cenę oraz dostępność. Najważniejszym środkiem ostrożności przy zapobieganiu grypie jest szczepienie. Zapobiegawcze zastosowanie środków przeciwwirusowych jest ograniczane do rzadkich przypadków, jednakże takie leczenie może stać się bardzo ważne podczas pandemii.
Słowa kluczowe: grypa, ptasia grypa, objawy kliniczne i symptomy, leczenie przeciwwirusowe, szczepienie.