Pełny tekst 

Renata Stępień, Grażyna Wiraszka

UWARUNKOWANIA RELACJI PACJENT - PIELĘGNIARKA W ONKOLOGII

UDETERMINANTS OF THE PATIENT - NURSE RELATION IN ONCOLOGY

STRESZCZENIE 
Priorytetem współczesnej opieki onkologicznej jest traktowanie człowieka dotkniętego chorobą nowotworową w sposób holistyczny, a zatem jako jednostki funkcjonującej w wymiarze biologicznym, psychicznym, społecznym oraz duchowym. Relacje międzyludzkie, jakie zachodzą w toku realizacji procesu pielęgnowania, mają zatem charakter bardzo szczególny i indywidualny. Pielęgniarka onkologiczna skupia swoje działania nie tylko na obszarze instrumentalnym, ale przede wszystkim kreuje środowisko opiekuńcze i dąży w sposób profesjonalny do zapewnienia pacjentowi bezpieczeństwa oraz stabilizacji psychospołecznej. Pożądany model relacji zawodowych między pielęgniarką a pacjentem powinien mieć znamiona procesu terapeutycznego, tzn. opierającego się nie tylko na wzajemnym braniu, ale i dawaniu, zaspokajaniu ludzkich potrzeb znaczących dla życia, zdrowia i rozwoju człowieka. Celem prezentowanej pracy była analiza uwarunkowań wyznaczających relacje zawodowe pacjent – pielęgniarka w dziedzinie onkologii. Przegląd piśmiennictwa wskazuje na istnienie sieci wielorakich determinant zarówno w odniesieniu do roli społecznej pielęgniarki, jak i pacjenta, a jako wiodące należy wymienić: kwalifikacje i kompetencje zawodowe pielęgniarki, zawodowe regulacje prawne oraz prawa pacjenta, strategie obronne stosowane przez personel pielęgniarski i chorych, czynniki organizacyjne i jakość opieki onkologicznej, a także uwarunkowania osobowościowe i społeczno-demograficzne uczestników analizowanych relacji międzyludzkich. 
Słowa kluczowe: relacje pacjent - pielęgniarka, onkologia.

SUMMARY 
Contemporary oncological care priority is to treat a human suffering from cancer in a holistic way, therefore as an individual functioning in biological, psychical, social and spiritual dimension. Thus, interpersonal relationships occuring in the process of nursing take on a very special and individual character. Oncological nurse focuses her action not only on the instrumental area but above all she also creates protective environment and strives in a professional way to guarantee the patient safety and psychosocial stability. Desirable model of professional relations between the nurse and the patient should have the hallmarks of therapy process which means that it should be based on mutual taking and giving as well as on the satisfaction of human needs significant to a person’s life, health and development. The aim of this work was the analysis of determinants defining professional relations between the nurse and the patient in the field of oncology. The review of academic literature shows that there exists a net of determinants variety with reference to social role of a nurse and a patient and the leading ones are: qualifications and professional competence of a nurse, professional regulations and patient rights, defensive strategy applied by nursing staff and the patients, organization factors and the quality of oncological nursing as well as personality and socio-demographic determinants of participants whose interpersonal relations are analysed. 
Key words: the patient - nurse relation, oncology.