Pełny tekst

Dariusz Skawiński, Agnieszka Zaworska-Winiarska, Dorota Sikora, Agata Horecka-Lewitowicz, Monika Szpringer

OCENA POZIOMU WIEDZY Z ZAKRESU PROFILAKTYKI WAD POSTAWY WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY

AN ASSESSMENT OF KNOWLEDGE ABOUT BAD POSTURE PREVENTION AMONG CHILDREN AND YOUNG PEOPLE

STRESZCZENIE
U dzieci w wieku szkolnym najczęstszymi wadami postawy są: wady kręgosłupa w płaszczyznach strzałkowej i czołowej, wady klatki piersiowej oraz wady kończyn dolnych. Wady postawy są skrytymi złodziejami zdrowia społeczeństwa. Ponieważ nie dają przykrych dolegliwości w młodym wieku często są bagatelizowane. Współczesny tryb życia i aktualne wzorce społeczne ograniczają aktywność fizyczną dzieci, co wpływa na powszechne występowanie wad postawy. Liczba uczniów z wadami postawy rośnie z roku na rok, a wady pojawiają się u coraz młodszych dzieci. Celem pracy była analiza poziomu wiedzy dzieci i młodzieży na temat profilaktyki wad postawy. Badanie przeprowadzono w Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Daleszycach wśród 121 dzieci, za pomocą kwestionariusza ankiety własnej konstrukcji. Wyniki badań ujawniły, że zdecydowana większość uczniów jest świadoma faktu, że wadliwa postawa ciała wpływa na zdrowie ujemnie.

Uczniowie znają czynniki niekorzystnie wpływające na postawę ciała młodego człowieka, jednak większość z nich tych wiadomości nie wykorzystuje w codziennym życiu. Środowisko szkolne wpływa na rozwój wad postawy uczniów przez: zbyt długi czas spędzany na zajęciach teoretycznych, niedostosowanie rozmiarów mebli do wzrostu dzieci, brak ćwiczeń ruchowych śródlekcyjnych. Uczniowie noszą bardzo ciężkie plecaki i torby szkolne, a także nie zwracają uwagi na sposób ich noszenia. Większość badanych ma zapewnione w domu prawidłowe warunki do nauki, jednak pozycje ciała, jakie przyjmują podczas odrabiania lekcji, oraz zbyt mała aktywność fizyczna potęguje powstawanie wad postawy. Uczniowie najchętniej wolny czas spędzają, siedząc przed komputerem lub telewizorem. Istnieje potrzeba opracowania i wdrożenia programu edukacyjnego dla dzieci i młodzieży, którego celem będzie wzbudzenie zainteresowania uczniów postawą ciała oraz wzbudzeniem u dzieci potrzeby prowadzenia takiego stylu życia, który zapewni im prawidłowy rozwój postawy. Należy wdrożyć działania mające na celu uświadomienie zarówno dzieciom, jak i ich rodzicom konieczności korekcji istniejących wad postawy. W sposób ciągły należy kształtować pozytywne zachowania zdrowotne społeczeństwa poprzez popularyzowanie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży 
Słowa kluczowe: postawa ciała, wady postawy, aktywność fizyczna, pielęgniarka szkolna.

SUMMARY
Among school children the most often posture problems are: abnormal spinal curvature in the sagital and frontal planes, chest and lower limbs defects. Bad posture is often not taken seriously as it does not cause any unpleasant troubles at an early age. Modern lifestyle and present social patterns limit physical activity of children, what results in common development of posture problems. Number of pupils with bad posture is increasing year by year and defects appear in younger and younger children. An important role in bad posture prevention plays a school nurse. The aim of this work is the analysis of knowledge of children and young people about bad posture prevention. Research was carried out in Primary School and Junior High School in Daleszyce among 121 children with a questionnaire created single-handedly by the authors of the work. Survey results have revealed that the majority of pupils are aware of the fact that bad posture has negative effect on humans health. Questioned pupils know the factors which may affect young persons posture badly. However, most of them do not use this knowledge in everyday life. School milieu influences the development of pupils posture problems by: too long theoretical lessons, furniture improper for childrens height, lack of physical activities between lessons. Young people carry very heavy backpacks and bags and they do not pay any attention to the way they carry them. The majority of those who responded have proper conditions for learning at home, however, the posture they have during doing their homework and not enough physical activity cause posture defects. Pupils most eagerly spend their free time in front of the computer or watching TV. There is a strong need to prepare and introduce educational programme for children and young people whose purpose would be getting pupils more interested in their body posture and creating a need for leading such lifestyle that assures proper posture. Some actions should be taken to make children as well as their parents aware of the necessity of correction existing posture defects. Positive health habits should be created continuously by popularizing children and young peoples physical activity. 
Key words: posture, posture problems, physical activity, health education, school nurse.