Aleksandra Słopiecka

pełny tekst

STRESZCZENIE
Zdrowie jest pojęciem trudnym do zdefiniowania. Ogólnikowy charakter i złożoność wymienionego pojęcia jako zjawiska biologicznego, psychicznego i społecznego oraz trudności metodologiczne, to tylko niektóre przyczyny braku jednoznacznego (ujednoliconego) określenia terminu. Spośród dotychczas wypracowanych określeń oficjalnie uznaną i powszechnie stosowaną jest definicja Światowej Organizacji Zdrowia, która brzmi: „pojęcie zdrowia oznacza stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, umysłowego i społecznego (dobrostan), a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania”.

Zdrowie uwarunkowane jest oddziaływaniem zespołu złożonych i różnorodnych czynników, które można ogólnie podzielić na edno- i egzogenne. Wśród najczęściej przedstawianych czynników wymienia się: styl życia, czynniki genetyczne (biologiczne), środowiskowe (fizyczne, psychospołeczne), ekonomiczne, demograficzne, polityczne, ekologiczne, kulturowe, społeczne, typy indywidualnych zachowań, organizacja opieki zdrowotnej i inne.
Współcześnie debaty nad czynnikami kształtującymi zdrowie zdominowane są koncepcją „pól zdrowia” Mauricea Lalondea, według której największą rolę w determinowaniu zdrowia (50%) przypisano stylowi życia człowieka, a w dalszej kolejności czynnikom środowiskowym (25–35%), czynnikom biologicznym (10–15%) i opiece zdrowotnej (10–20%).